W Polsce przepisy dotyczące umów o pracę są szczegółowo regulowane przez Kodeks pracy, który przewiduje m.in. limity dotyczące ilości zawieranych umów na czas określony oraz maksymalny okres ich trwania. Wielu pracowników zastanawia się, jakie zasady obowiązują przy zawieraniu trzeciej umowy o pracę na czas określony, a także kiedy taka umowa powinna być przekształcona w umowę na czas nieokreślony.
Co mówi Kodeks pracy o trzeciej umowie o pracę?
Art. 251 Kodeksu pracy odgrywa kluczową rolę w regulacji zawierania umów o pracę na czas określony. Przepis ten wprowadza dwa istotne limity – ilościowy i czasowy. Ilościowy limit stanowi, że z jednym pracownikiem można zawrzeć maksymalnie trzy umowy na czas określony. Czwarta umowa powinna być już na czas nieokreślony. Z kolei limit czasowy przewiduje, że łączny czas trwania umów na czas określony nie może przekroczyć 33 miesięcy.
W przypadku, gdy pracodawca zawrze czwartą umowę na czas określony, przekształca się ona automatycznie w umowę na czas nieokreślony z mocy prawa. Jest to regulacja, która ma chronić pracowników przed nadmiernym wykorzystywaniem umów terminowych przez pracodawców.
Wyjątki od zasady trzech umów
Warto jednak zaznaczyć, że istnieją sytuacje, w których limity te nie mają zastosowania. Dotyczy to m.in. umów zawartych:
- w celu zastępstwa pracownika podczas jego usprawiedliwionej nieobecności,
- w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
- w ramach realizacji zadań cyklicznych.
Pracodawca może również wskazać obiektywne przyczyny, które uzasadniają zawarcie umowy wykraczającej poza wskazany limit. Przykładem może być zaspokojenie rzeczywistego okresowego zapotrzebowania.
Jakie warunki musi spełniać trzecia umowa na czas określony?
Aby trzecia umowa na czas określony przekształciła się w umowę na czas nieokreślony, muszą być spełnione określone warunki. Przede wszystkim, wszystkie trzy umowy muszą być zawarte między tymi samymi stronami i nie mogą być między nimi przerwy dłuższej niż jeden miesiąc. Oznacza to, że pracodawca nie może unikać przekształcenia umowy poprzez sztuczne przedłużanie odstępów między umowami.
Ważne jest także, aby umowy były zawarte dla tego samego rodzaju pracy. W przeciwnym razie, niezależnie od liczby zawartych umów, nie będą one sumowane do przekształcenia w umowę na czas nieokreślony.
Skutki prawne przekształcenia umowy
Przekształcenie trzeciej umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony następuje automatycznie z mocy prawa, bez konieczności składania dodatkowych oświadczeń przez strony. Pracodawca powinien jednak potwierdzić pracownikowi zmianę rodzaju umowy na piśmie.
Przekształcenie trzeciej umowy na czas nieokreślony następuje bez konieczności składania dodatkowych oświadczeń przez strony, co zapewnia pracownikowi wyższy poziom ochrony zatrudnienia.
W jaki sposób zmiany w prawie pracy wpływają na umowy na czas określony?
Zmiany wprowadzone dyrektywą UE 2019/1152 wprowadziły dodatkowe obowiązki dla pracodawców w zakresie umów na czas określony. Pracodawcy są teraz zobowiązani do uzasadniania wypowiedzeń takich umów oraz konsultacji z organizacją związkową w przypadku planowanego wypowiedzenia umowy na czas określony.
Nowelizacja przepisów ma na celu zwiększenie ochrony pracowników i zapewnienie większej przejrzystości warunków zatrudnienia. W praktyce oznacza to, że pracodawcy muszą bardziej odpowiedzialnie podchodzić do decyzji o wypowiedzeniu umowy, co z kolei zwiększa stabilność zatrudnienia pracowników.
Rola organizacji związkowych
Pracodawcy, którzy planują wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony, muszą teraz poinformować o tym organizację związkową. W przypadku zastrzeżeń organizacji, pracodawca nie jest zobowiązany do ich uwzględnienia, ale ma to wpływ na transparentność procesu i daje pracownikowi dodatkowe możliwości obrony swoich praw.
Dzięki tym regulacjom pracownicy zyskują większą kontrolę nad swoimi warunkami pracy, a pracodawcy muszą przestrzegać bardziej restrykcyjnych zasad dotyczących wypowiedzeń umów na czas określony.
Co warto zapamietać?:
- Maksymalnie trzy umowy na czas określony z jednym pracownikiem; czwarta umowa przekształca się w umowę na czas nieokreślony.
- Łączny czas trwania umów na czas określony nie może przekroczyć 33 miesięcy.
- Wyjątki od limitów dotyczą umów na zastępstwo, dorywcze lub sezonowe oraz cykliczne zadania.
- Trzecia umowa przekształca się w umowę na czas nieokreślony, jeśli wszystkie umowy są zawarte między tymi samymi stronami bez przerwy dłuższej niż miesiąc.
- Nowe przepisy UE wymagają uzasadnienia wypowiedzeń umów na czas określony oraz konsultacji z organizacjami związkowymi, co zwiększa ochronę pracowników.
